Hoe moest ik als jonge vrouw, alleenstaande moeder en freelance yogadocente hier dan mee omgaan? 

Met de onvoorspelbaarheid van de klachten, de steeds wisselende energie die ik had en al die taken die op mijn bordje lagen.

Ik verloor het vertrouwen in de artsen en therapeuten (manueel, fysio, osteopaat, haptonoom…), maar wat nog erger was… ik verloor het vertrouwen in mijzelf en mijn lichaam. Ik was bang dat ik op termijn geen yogalessen meer zou kunnen geven.

Daar kwam in 2013 echter een grote verandering in. Waar het vandaan kwam weet ik niet, maar ik realiseerde me ineens iets essentieels: “Als ik dan moet leven met deze pijn en klachten, dan moet ik mezelf en mijn lichaam nog beter gaan snappen. Dan kan ik die kennis gebruiken om anderen die in een gelijksoortige situatie zitten hiermee op weg te helpen.”

Ik had echter geen idee hoe dan. Totdat ik eind 2013 een yogadocente ontmoette bij wie ik uiteindelijk ook mijn tweede yogaopleiding volgde. Ook zij had jaren geleefd met chronische pijn. Haar wijsheid en kennis over yoga en meditatie leerden mij dat ik zelf de teugels weer in handen moest nemen. In plaats van te vechten tegen de situatie waarin ik me bevond, leerde ik iets heel anders. Ik leerde beter te luisteren naar mijn lichaam en gaf het wat het nodig had.

5 belangrijke lessen die ik leerde

1.Ik leerde weer luisteren naar mijn lichaam

Het lichaam is tegelijk een ingenieus en ingewikkeld systeem. Het geeft allerlei signalen af die, in het geval van fibromyalgie, soms heel verwarrend kunnen zijn. Neem pijn… pijn is een signaal dat zegt dat je moet stoppen met wat je aan het doen bent. Uitkijken! Niet meer bewegen.

Maar wat dan als de pijn er altijd is? Door middel van yoga leerde ik de meer subtiele signalen van mijn lichaam kennen. En ik leerde hoe ik daar naar kon luisteren. Er is pijn die een duidelijke grens aangeeft. Maar er zijn ook minder aangename sensaties die juist zeggen dat je in actie mag komen.

Het verschil weten zorgt ervoor dat ik nu eerder voel wanneer ik pas op de plaats moet maken of juist in beweging moet komen.

2.Voelen wat er echt is, in plaats van wat je denkt dat er is

Tijdens het beoefenen van yoga neem je de tijd om de signalen die het lichaam afgeeft te voelen. De ene keer ontdek je dat je rug toch wel echt heel stijf aanvoelt. De andere keer kun je je armen veel verder omhoog brengen dan je dacht dat zou kunnen. En de week erna ervaar je dat je het liefst vooral heel klein wilt bewegen.

Dat je verrast wordt door wat je lichaam wel of niet kan, heeft alles te maken met het beeld dat je gecreëerd hebt over je lichaam. Je brein maakt helaas niet zelf een update zodat je de huidige situatie goed in beeld hebt. Dat zul jij zelf moeten doen. Yoga helpt je daarbij. Daardoor zul je ontdekken dat alles, ook je klachten, steeds veranderen.

3.Het enige wat niet veranderd, is dat alles steeds veranderd

Door je yogabeoefening ga je letterlijk ervaren dat er niets constant hetzelfde is. Neem als voorbeeld je adem…

De inademing die je nu voelt, is anders dan de inademing die je hebt als je net de trap op gelopen bent. Vandaag heeft het lichaam andere mogelijkheden dan vorige week. Weten dat dingen steeds veranderen, is anders dan ervaren dat dit zo is.

Yoga laat je die verandering letterlijk voelen. Wat vandaag kan, kan morgen niet en andersom. Door dit maar vaak genoeg te ervaren, kun je dit ook gaan waarnemen in je dagelijkse leven. De goede dagen met weinig of minder pijn gaan over in dagen of een periode met meer klachten of zelfs een flare-up. Maar ook deze verdwijnt weer.

Wat er vaak gebeurde bij mij, was dat ik tijdens goede dagen bang was dat het binnenkort weer mis zou gaan. Gevolg: ik genoot niet of minder van deze dagen. En de slechte dagen? Dat zou vast nooit meer over gaan en hoe moest dat nou? Op de yogamat stappen is het oefenen in het waarnemen dat alles steeds veranderd. Dit helpt je om meer te kunnen zijn bij de situatie zoals hij is.

4.Er is een verschil tussen ontspannen en ‘met de voeten omhoog’

Op de bank ploffen en netflixen lijkt veel ontspanning te brengen. Maar hoe lekker ik zo’n avondje zelf ook vind… het is echt anders dan relaxatie en ontspanning die je kunt bereiken door yoga.

Pijnklachten zorgen vaak voor een verhoogde spierspanning. Ook zorgt het voor stress. En soms raak je gevangen in een maalstroom van gedachten. Het is dan heerlijk om dat even op de achtergrond te verplaatsen door afleiding te zoeken. Een hele wijze keuze ook wanneer je pijn als ondraaglijk ervaart.

Maar je lichaam en geest hebben ook echte fysieke ontspanning nodig.

Het mooie is namelijk… wanneer je dat ontspannen bewust doet en ervaart, dan telt het dubbel. Je voert overmatige spanning af en creëert vaak letterlijk meer ruimte en lichtheid. In zowel je lichaam als je geest.

Een belangrijk onderdeel van de yoga is ontspanning. Iedere les eindigt ermee. En in sommige lessen en yogavormen ligt hier zelfs de nadruk op. Mijn persoonlijke yogabeoefening is hier vooral op gericht. Omdat ik in mijn leven echt op alle vlakken het verschil heb ervaren.

5.Je bent niet de enige

Natuurlijk wist ik dat ik niet de enige was (en ben) die leeft met pijn en fysieke beperkingen. Toen ik echter mijn eerste groep yoga voor mensen met chronische pijn startte zag ik dat ook. Hoorde ik hun verhalen en ervaringen. Samen met een groep toegewijde deelnemers ging ik vanaf die herfst in 2013 aan de slag. Ik probeerde yoga toegankelijker te maken. We gebruikten stoelen in de les en pasten traditionele yogahoudingen aan onze mogelijkheden aan.

Samen met anderen, die met gelijksoortige beperkingen te maken hebben, yoga beoefenen was voor mij en de deelnemers een verademing.

Voelen dat je niet de enige bent, is namelijk zoveel krachtiger dan het weten.